Xây dựng hoàn thiện cơ sở dữ liệu về tàu cá để phục vụ công tác quản lý và chống khai thác IUU
Sáng 14-01, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì hội nghị lần thứ XII về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền cùng đại diện lãnh đạo các sở, ngành, địa phương ven biển tham dự tại điểm cầu Quảng Ngãi.
Theo Bộ Nông nghiệp và PTNT (Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU), sau 07 năm chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) và qua 04 đợt thanh tra của EC, đến nay, tình hình chống khai thác IUU đã đạt được một số kết quả quan trọng như: hoàn thiện khung pháp lý; công tác quản lý đội tàu; theo dõi, giám sát và kiểm soát tàu cá; công tác thực thi pháp luật, xử lý hình sự, xử phạt vi phạm hành chính đã được các địa phương quyết liệt triển khai thực hiện; tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài đã giảm rõ rệt. Bên cạnh những kết quả tích cực, hiện vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần tiếp tục khẩn trương khắc phục trong thời gian tới.
Tại cuộc họp, báo cáo với Phó Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền cho biết, thời gian qua, Quảng Ngãi đã triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục những khuyến nghị của EC. Công tác quản lý tàu cá ngày càng chặt chẽ, tàu cá bắt buộc phải lắp đặt VMS, đạt tỷ lệ 98,70% trên tổng số tàu đang hoạt động.
Về xử lý tàu cá “3 không”, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức kiểm tra thực tế tàu cá và hướng dẫn chủ tàu thực hiện đăng ký, đăng kiểm và cấp giấy phép khai thác thủy sản theo quy định. Tính đến ngày 31/12/2024, tỉnh đã cơ bản giải quyết dứt điểm tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép) theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 111/CĐ-TTg ngày 04/11/2024.
Về công tác thực thi pháp luật, trong năm 2024, các cơ quan chức năng đã xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản 165 trường hợp, với số tiền 2,9 tỷ đồng.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền, hiện tỉnh có trên 3.000 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên, trong đó có nhiều tàu cá thường xuyên di chuyển ngư trường, hoạt động ngoài tỉnh nhiều năm không về địa phương nên khó khăn trong việc quản lý, kiểm tra, kiểm soát, điều tra, xác minh và xử lý các hành vi vi phạm, đặc biệt là các trường hợp tàu cá vi phạm mất kết nối VMS trên biển.
Do vậy, để thực hiện tốt công tác quản lý tàu cá, nhất là tàu cá thường xuyên mất kết nối VMS trên biển, tàu cá không về địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Phước Hiền kiến nghị Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương ven biển phối hợp kiểm soát chặt chẽ tàu cá hoạt động ngoài tỉnh, phối hợp xử lý nghiêm tàu cá vi phạm khai thác IUU, tàu cá vi phạm về địa phương nào thì địa phương đó có quyền xử lý; tăng cường phối hợp giữa các lực lượng trong thực thi pháp luật trên biển để xử lý những tàu cá mất kết nối ở vùng biển giáp ranh; triển khai xây dựng các phần mềm dữ liệu tàu cá hiện đại để quản lý đồng bộ, tập trung từ trung ương đến địa phương.
Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh, công tác chống khai thác IUU là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Vì thế, các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục tập trung cao điểm quyết tâm hoàn thành các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, cấp bách, khắc phục những hạn chế trước khi Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu sang thanh tra lần thứ 5.
Phó Thủ tướng Chính phủ đánh giá, hiện nay công tác quản lý tàu cá còn manh tính hành chính, thiếu đồng bộ, vì vậy phải đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu, giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẩn trương xây dựng hoàn thiện cơ sở dữ liệu về tàu cá để tích hợp vào cơ sở dữ liệu quốc gia nhằm phục vụ công tác quản lý và chống khai thác IUU. Bên cạnh đó, cần rà soát lại các quy định của pháp luật theo hướng quản lý tàu cá liên địa phương, phát hiện tàu cá vi phạm ở địa phương nào thì địa phương đó xử lý vi phạm; tăng cường các lực lượng tuần tra, kiểm soát trên biển, xử lý nghiêm đối với tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển, nhất là tại các vùng giáp ranh với các nước trong khu vực.