Thiên ấn Niên Hà

Sông Trà Khúc bắt nguồn từ núi Đắc Tơ Rôn cao 2.350m ở phía đông dãy núi Ngọc Linh. Từ cầu Hà  Giá ngược lên Sơn Hà thì gọi là sông Re, sông Xà Lò. Xuống đồng bằng mới là Trà Khúc chảy qua Sơn Tịnh đỗ ra Cửa Đại (Cổ Lũy), làm nên một cảnh đẹp nữa là Cổ Luỹ cô thôn.

Bên bờ sông Trà, núi Thiên Ấn ngự vào địa phận xã Tịnh Ấn, huyện Sơn Tịnh. Thiên ấn trước kia tên là Núi Hổ. Núi không cao, đỉnh bằng phẳng rộng hàng chục mẫu, bốn bề vuông vức, thẳng như một hình thang cân, trông xa như một cái ấn lớn nên người ta mới gọi là Thiên Ấn. Từ thị xã Quảng Ngãi, nhất là ra đầu cầu Trà Khúc nhìn sang, bóng của Thiên Ấn in đậm xuống lòng sông Trà phẳng lặng như gương, khiến cổ nhân trào dâng cảm xúc mà đặt tên cho  thắng cảnh, đề thơ:

                               Niên xuống dòng sông dấu nghĩa tình

                               Ngàn thu không nhạt dấu son xinh…

                               Non về với nước cơn triều lũ

                              Nước đến cùng non bức họa hình

Trên đỉnh Thiên Ấn có chùa Thiên Ấn và tháp vị của 6 vị tổ đình trụ trì qua các thời kỳ. Chùa có giếng Phật nước thật trong mát, có quả chuông lớn rất giá trị. Trên đó còn có mộ cụ Huỳnh Thúc Kháng, một chí sĩ yêu nước, một người con của Quảng Ngãi, vị quyền chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hòa khi Hồ Chủ Tịch sang pháp đàm phán (1946) và đã "dĩ bất biến ứng vạn biến" dũng cảm ra lệnh phá vụ án Ôn Như Hầu. Năm 1947, cụ Huỳnh mất được đưa về an táng trên Thiên Ấn. Mộ cụ luôn được nhân dân thăm viếng hương hoa và tu bổ ngày càng khang trang, đẹp đẽ.

Bạn đi ra Bắc vào Nam trên hành trình thiên lý, đến cầu Trà Khúc hãy nhìn về phía đông sẽ thấy Thiên Ấn. Và bạn nhìn xuống mặt gương nước sông Trà, sẽ thấy ngay chiếc ấn trời in dấu xuống lòng sông.

(Nguyễn Văn Chương)